Türkiye'deki Aile Hekimliği Uzmanlık Öğrencilerinin İş Doyumu ve Mesleklerini İcra Ederken Maruz Kaldıkları Şiddetin Değerlendirilmesi

Şebnem Akday, Ersin Akpınar

Keywords: İş doyumu, Şiddet. Aile hekimliği

Aim:

Türkiye’de maalesef son yıllarda artış gösteren şiddet mesleki riskler arasında ilk sıralarda gösterilmektedir. Bu çalışmanın amacı, Türkiye'deki çeşitli üniversite ve eğitim araştırma hastanelerinde görev yapan aile hekimliği uzmanlık öğrencilerinin mesleklerini icra ederken maruz kaldıkları şiddet olaylarını değerlendirmektir. Bu verilerin elde edilmesi, sağlık çalışanlarının güvenliği ve iş ortamının iyileştirilmesi için etkili politika ve önlemlerin geliştirilmesine katkı sağlamayı amaçlamaktadır.

Method:

Türkiye’deki Aile Hekimliği Uzmanlık eğitimi veren üniversite ve eğitim araştırma hastanelerindeki aile hekimliği uzmanlık öğrencilerine çevrimiçi yapılandırılmış anket uygulanarak veriler toplandı, elde edilen veriler uygun istatistik programları ile analiz edilmiştir.

Results:

Ankete, yaş ortalaması 29,6±5,7 yıl (min: 23, maks: 57) olan % 40,6’sı (n:141) erkek, toplam 347 aile hekimliği uzmanlık öğrencisi katıldı. Mesleklerini icra ederken hasta ve/veya hasta yakını tarafından darp edilip edilmediklerini sorusuna %49.86’sı (n:173) evet yanıtını vermiştir. Meslek icrasında hasta ve/veya hasta yakını tarafından darp edilenlerin genel ve dışsal iş doyumlarının, darp edilmeye maruz kalmayan hekimlere göre daha düşük olduğu saptandı (sırasıyla p=0,038; p=0,022).

Conclusions:

Yapılan birçok çalışmada sağlık personeline yönelik şiddet sorununun giderek artan ciddi bir problem olduğunu gözler önüne sermektedir. Yapılan çalışmalarda sağlık çalışanlarından erkeklerin daha çok fiziksel şiddete, kadınların ise duygusal istismar ve cinsel tacize uğrama olasılığının daha yüksek olduğu görülmüştür. Araştırmalar, şiddete maruz kalan hekimleri iş motivasyonu ve doyumda azalma hissettiklerini göstermektedir. Her gün sosyal medya ve basın yayın organlarında sağlık çalışanlarına uygulanan sözlü veya fiziksel şiddet haberleriyle karşılaşılmakta ancak uygulanan şiddetin cezasız kaldığı düşünüldüğünden, hasta/hasta yakınlarının şiddet uygulama güdüsünü arttırmakta, bu durumun çalışmamızda da olduğu gibi, hekimlerin çalışma motivasyonu ve iş doyumlarını azaltmakta olduğu ortaya çıkmıştır. Şiddeti engelleyebilmek için; şiddeti uygulayan kişiye adli yaptırımların yanında idari hak mahrumiyetleri uygulanmalı, halkın gözünde sağlık çalışanlarının itibarını yükseltecek tutumlar izlenmeli, ve şiddete karşı tüm tarafların kararlı şekilde şiddetin önlenmesi ve uygulayanların gerekli yasal cezaları almalarını sağlamanın önemli olacağı düşünülmektedir.

#8