Sigara Bırakma Polikliniği’ne Başvuran Bireylerde Tedavi Başarısını Etkileyen Faktörlerin Değerlendirilmesi

Mehmet Hamur, Nazlı Hacıağaoğlu, Can Öner, Hatice Esin Temiz, Engin Ersin Şimşek

Keywords: Sigara bırakma,sigara bırakma tedavileri, nikotin bağımlılığı

Aim:

Bu araştırmanın amacı Kartal Dr. Lütfi Kırdar Şehir Hastanesi Aile Hekimliği Kliniği Sigara Bırakma Polikliniği’ne 1 Ocak 2022-31 Aralık 2022 tarihleri arasında başvurmuş hastaların tedavi başarısı üzerine etki eden faktörleri tespit edip buna yönelik planlamalarda bulunmaktır.

Method:

Bu çalışma 01.01.2022-31.12.2022 tarihleri arasında Kartal Dr. Lütfi Kırdar Şehir Hastanesi Aile Hekimliği Sigara Bıraktırma polikliniğine sigarayı bırakmak için başvuran 2594 hasta arasından çalışmaya onay veren ve telefon ile görüşülen 763 kişi ile yürütülmüştür. Çalışma verileri SPSS programında analiz edilmiştir. Tanımlayıcı analizlerden ortalama, standart sapma, ortanca ve minimum-maksimum değerler kullanılmıştır. Hastaların başvuru sonrasında aldıkları farmakolojik tedaviler ise Tütün Bağımlılığı Tedavisi İzlem Sistemi (TUBATİS) üzerinden derlenmiştir. Hastaların anksiyete ve depresyon durumları Hastane Anksiyete Depresyon Ölçeği ile ve nikotin bağımlılık durumları Fagerström Nikotin Bağımlılık Testi ile değerlendirilmiştir.

Results:

Çalışmaya toplam 763 kişi katılmıştır. Katılımcıların % 36,6’sı kadın, % 63,4 ’ü erkektir. Katılımcıların yaş ortalaması 41,2 ± 12,4’tür ve sigaraya başlama yaşı ortalaması 16,9 ± 5,0’dır. Katılımcıların % 47,5’si merak, % 41,7 si özenti nedeniyle sigaraya başladığını belirtmiştir. Katılımcıların % 90,4’ı kendi isteği ile,% 8,2’si doktor önerisi ile başvurduğunu belirtmiştir. Katılımcıların sigarayı bırakmak isteme nedenleri incelendiğinde en sık neden(% 62,0) ilerde hastalanma korkusudur. Katılımcıların % 43,8’ine nikotin bandı ve % 25,3’üne bupropion tedavisi verilmiştir. Herhangi bir farmakolojik tedavi verilmeyen hasta oranı % 30,9’dur.Verilen tedavi ve kullanılan tedavi arasında orta düzeyde anlamlı bir uyum söz konusudur. Sigarayı bırakmış olanların % 28 ’i kadın, % 72 ’si erkektir. Sigarayı bırakanların evinde kendisinden başka sigara içen kişi olanların oranı %45,5iken, sigarayı bırakamayanlarda bu oran %56,3 tür.

Conclusions:

Katılımcıların evde kendisinden başka sigara içen birey olması durumunda anlamlı bir farklılık saptanmıştır. Sigarayı bırakamayanlarda evinde kendisinden başka sigara içen kişi oranı %56,3 olup tedavi planlarken kişinin beraber yaşadığı diğer bireylerin de tedavi sürecine dahil edilmesinin başarı oranını arttırması beklenmektedir.

#46