Diş hekimlerinin tütün bağımlılığı ile mücadeleye bakış açılarının araştırılması: Ön çalışma

Hatice Kucukceran, Nur Demirbaş, Fatma Goksin Cihan, Nazan Karaoglu

Keywords: Diş Hekimleri, tütün bağımlılığı, sigara

Aim:

Diş hekimlerinin tütün ile mücadelede genellikle diğer sağlık profesyonellerine göre geride kaldığını gösteren çalışmalar olmakla birlikte Türkiye’de bu konu ile ilgili kısıtlı sayıda veri bulunmaktadır. Bu ön çalışmanın amacı, diş hekimlerinin tütün bağımlılığı ile mücadeleye bakış açılarının araştırılması ve tütünle mücadelede diş hekimlerinin yapabileceği katkılara ışık tutabilecek daha kapsamlı araştırmalara dayanak oluşturabilmektir.

Method:

Tanımlayıcı tipteki çalışmanın verileri 18-28 Mart 2024 tarihleri arasında çalışmayı katılmayı kabul eden diş hekimlerine google forms anketi doldurtularak toplandı. Anketin ilk bölümünde; sosyodemografik bilgiler, sigara içme durumu, tütün bağımlılığı eğitimi alma ve isteme durumu soruldu. İkinci bölümde ise "katılıyorum, kararsızım ve katılmıyorum" şeklinde cevap verilen, diş hekimlerinin tütün bağımlılığıyla mücadeleye bakış açılarını öğrenmeye yönelik hazırlanan ifadeler yer aldı.

Results:

Çalışmadaki 69 diş hekiminin yaş ortalaması 35,42±9,8 (23-62) yıl olup, %63,8’i (n=44) kadındı. Katılımcıların %59,4’ü (n=41) hiç sigara içmemişti. Sigara içenlerin %54,2’si (n=13) diş hekimliği eğitimi sırasında sigaraya başlamıştı. Daha önce tütün bağımlılığı eğitimi alan 8 (%11,6) ve almayı isteyen 23 (%33,3) diş hekimi vardı. ‘Diş hekimlerinin %37,7’si (n=26) sigara bırakma hakkında önerilerde bulunulmasının sigara bırakmayı sağlayacağını ve bunun için en az 10 dakika (min;2; maks:60) zaman ayrılması gerektiğini düşünüyordu. Diş hekimlerinin %97,1’i (n=67) hastalarına sigaranın ağız ve diş sağlığına etkilerini anlatmaları, %92,8'i (n=64) sigara içip içmediklerini sormaları gerektiğini düşünüyordu.

Conclusions:

Bu çalışmada sigara içen diş hekimlerinin yarıdan fazlasının üniversite eğitimi sırasında sigaraya başlaması diş hekimliği öğrencilerine verilecek tütün bağımlılığı eğitimlerinin önemini göstermektedir. Zaten daha önce eğitim alanların sayısının azlığı da bu sonucu desteklemektedir. Diş hekimlerinin neredeyse tamamı hastalarının sigara içme durumunu sorgulamaları ve sigaranın ağız-diş sağlığına etkilerini anlatmaları gerektiğini belirtmelerine rağmen sadece üç diş hekiminden birinin sigarayı bırakma önerisinin etkili olacağını düşünmesi şaşırtıcıdır. Bu durum, teorik bilginin pratiğe yansımaması ve istenen yanıta yönlenme ile açıklanabilir.

#19