Sigara Bırakmanın Depresyon Semptomları, Uyku Kalitesi, Solunum Fonksiyon Testi ve Vücut Kompozisyon Analizi Üzerine Etkilerinin Değerlendirilmesi

Aslıhan Ti̇trek, Kamile Marakoğlu

Keywords: Sigara; Depresyon; Akciğer yaşı; Uyku; Vücut kompozisyon analizi

Aim:

Sigara bırakma polikliniğine başvuran bireylerde sigara bırakmanın depresyon semptomatolojisi, uyku kalitesi, solunum fonksiyonu ve vücut kompozisyon analizi üzerine etkilerinin değerlendirilmesi ve sigarayı bıraktıktan 3 ay sonraki değişimlerinin incelenmesi amaçlanmıştır.

Method:

Bir sigara bırakma polikliniğine başvuran 18-64 yaş arasındaki bireylerle yapılan prospektif tipte bir çalışmadır. Katılımcılara 67 soruluk anket yüz-yüze görüşme tekniğiyle uygulandı. Sosyodemografik özellikleri, nikotin bağımlılık düzeylerini belirlemek için Fagerström Nikotin Bağımlılık Testi (FNBT), depresyon semptomatolojilerini değerlendirmek için Beck Depresyon Ölçeği (BDÖ), uyku kalitelerini değerlendirmek için Pittsburg Uyku Kalitesi İndeksi (PUKİ) soruldu. Katılımcılara ekspiryum havasında karbonmonoksit (CO) ölçümü, solunum fonksiyon testi (SFT) ve vücut kompozisyon analizi için bioelektriksel impedans yöntemiyle (BIA) vücut ölçümü yapıldı. Sigarayı bıraktıktan 3ay sonra kontrol değerlendirmeleri tamamlanan 236 bireye kontrol anketi ile CO, SFT ve BIA tekrarlandı.

Results:

Katılımcıların %75’i erkekti (n=177) ve yaş ortalamaları 37,37 ± 12,12 idi. Sigaraya başlama yaşı ortanca değeri 16 (min:9, max:42), yarısından fazlası (%59,7, n=141) yüksek ve üzeri nikotin bağımlısıydı. Gençlerde sigaraya başlama yaşı giderek küçülmekteydi(p<0,001). Katılımcıların sigarayı bıraktıktan 3ay sonra BDÖ ortalaması anlamlı düzeyde azalmıştı(p<0,001). SFT sonuçlarına göre; sigarayı bıraktıktan 3 ay sonra zorlu vital kapasite (FVC) ortalamaları, 1.saniyedeki zorlu ekspiratuvar volüm (FEV1) ortalamaları, FEV1/FVC oranları anlamlı düzeyde artarken, akciğer yaş ortalamaları ise azalarak kronolojik yaşına yaklaşmıştı (her biri için p<0,001). PUKİ ortalaması 3. ayda anlamlı düzeyde azalmıştı(p<0,001). Vücut kompozisyon analizi sonuçlarına göre ise; Vücut kitle indeksi (VKI), vücut yağ oranı yüzdesi (PBF), visseral yağ alanı (VFA) ve bazal metabolizma hızı (BMH) 3.ayda istatistiksel olarak anlamlı düzeyde artmıştı(p<0,001). Uyku ile depresyon arasında pozitif yönde, orta güçte korelasyon vardı(p=0,001).

Conclusions:

Bu çalışmada sigara bırakmanın akciğer fonksiyonu ve akciğer yaşı üzerine olumlu etkileri olduğu, mevcut depresyon semptomlarında ve uyku kalitelerinde anlamlı düzeyde iyileşme olduğu görüldü. Sigarayı bırakan bireylerde bir miktar kilo artışı olabileceğini ancak bu kilo artışının sigara bırakmanın yararları yanında göz ardı edilebilecek kadar düşük olduğu bulundu.

#110