Renal Transplantasyonlu Hastalarda Covid-19 Enfeksiyonundan Korunmada Evde İzolasyonun Önemi

Murat Öztürk

Keywords: Böbrek Transplantasyonu, Covid-19, Evde izolasyon

Aim:

Covid-19 enfeksiyonu tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de çok sayıda kişiyi etkilemiştir. Çok sayıda kişi hastanelerde yatmak zorunda kalmış, önemli oranlarda da can kaybı yaşanmıştır (1,2). Biz bu çalışmamızda kliniğimizde böbrek nakli ameliyatı yaptığımız, ameliyat sonrası immünsupresyon tedavisi alan Covid-19 enfeksiyonu için risk grubunda olan bu hastalarda evde izolasyonun ne kadar önemli olduğunu vurgulamayı amaçladık (3).

Method:

Çalışmamıza Bursa Yüksek İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi'nde böbrek nakli yaptığımız ve takipleri Bursa'da yapılan 50 hastamızı dahil ettik. Ülkemizde ilk Covid-19 vakasının görüldüğü 11 Mart 2020 tarihinden itibaren hastalarımızla bağlantı kurularak tüm kontrolleri evde bakım ekiplerimiz tarafından gerçekleştirildi. Covid-19 semptomları gösteren hastalarımız hastane evde bakım araçlarımız ile hastaneye getirilerek gerekli laboratuvar ve görüntüleme tetkikleri yapıldı. Hastaların tümünden boğaz-burun sürüntüleri alınarak PCR testleri yapıldı. Yaz dönemi ile ülkemizde kısıtlamaların kaldırılmasına kadar tüm takiplerimiz bu şekilde yapıldı.

Results:

Evde izolasyonun uygulandığı Mart 2020 tarihinden Haziran 2020 tarihine kadar böbrek nakli uygulanan hastalarımızın hiçbirinde Covid-19 testi pozitfliği saptanmadı. Yaz döneminde insanların izolasyon kurallarına yeterince özen göstermemesi üzerine tüm ülkede Covid-19 hasta sayısında belirgin artış saptandı (2). Eylül 2020 tarihinden Ocak 2021'e kadar 7 nakil hastamızda Covid-19 pozitifliği saptanmıştır. Tüm hastalarımız hastaneye yatırılarak tedavi altına alınmıştır. Gerekli medikal tedavilere rağmen 1 hastamız Covid-19'a bağlı pnömoni nedeniyle yoğun bakımda takibi sırasında kaybedilmiştir.

Conclusions:

Uzun süreli immünsupresyon, komorbidite ve rezidüel kronik böbrek hastalığı nedeniyle yüksek risk altında olabilecek böbrek nakli alıcılarında COVID-19 enfeksiyonunun riski ve sonuçları hakkında literatürde sınırlı bilgi bulunmaktadır. Bu çalışma örnekleminde böbrek nakli uygulanan hastalar ilk dönemde evde bakım hizmetleri ile evde takip edilerek hastane ortamından ve kalabalık mekanlardan uzak tutulmaya çalışılarak takip edilmişlerdir. Sürecin uzamasıyla birlikte hastalarımızın izolasyon kurallarını ihmal etmeleri nedeniyle Covid-19 pozitiflik oranı artarak istenmeyen sonuçlar ortaya çıkmıştır. İlk dönemde hastalarda Covid-19 saptanmamış olmasının, izolasyon ile birlikte evde bakım hizmetlerinin bir başarısı olarak değerlendirilebileceği kanaatindeyiz.

#73