Palyatif Bakım Alanlara Primer Bakım Verenlerin Depresyon Düzeyi ve Uyku Kalitesi

Türkan Cengiz, Mahcube Çubukçu, Nur Şimşek Yurt, Ahmet Şen, Eda Türe

Keywords: palyatif bakım, bakım verme, depresyon, uyku kalitesi

Aim:

Palyatif bakım alan kişilere bakım verenlerin, hastalarının genel durumunu izleme, oluşan problemleri gidermeye çalışma, ruhsal yönden destek verme ,bakımın planlanmasını ve uygulanmasını sağlama, hastaların güvenliğini sağlamalarının yanında, bakım verenler hasta için gerekli materyalleri temin etme gibi birçok görevleri bulunmaktadır (1). Bu çalışmada palyatif bakım servisinde yatan hastalara bakım verenlerin, depresyon ve uyku kalitesini, sosyo-demografik özelliklerle ilişkisini değerlendirmek amaçlanmıştır

Method:

Araştırmamız kesitsel, tanımlayıcı bir çalışma olup, 1.07.2020 – 30.09.2020 tarihleri arasında Sağlık Bilimleri Üniversitesi Samsun Eğitim ve Araştırma Hastanesi Palyatif Bakım Servisinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmaya alınma kriterlerine uyan, bakım veren gönüllüler için bilgilendirilmiş onam formu alındıktan sonra, sosyo-demografik verileri, BECK Depresyon Ölçeği ve Pittsburgh Uyku Kalite İndeksi (PUKİ) sorularını içeren anket formu yüz yüze uygulanmıştır. Veriler SPSS 23.0 ile analiz edilmiş olup, p<0,05 anlamlı kabul edilmiştir.

Results:

Çalışmaya toplam 100 kişi ile dahil edilmiş olup, %79’u kadındı. Yaş ortalaması 47,2 ±12,8 yıl idi. BECK depresyon ölçeği ortalama puanı 10,4±7,2, PUKİ ortalama puanı 4,6±2,9 olarak elde edildi. Kadınlarda BECK depresyon puanı ortanca değeri, erkelerden daha yüksektir (p=0,014). BECK depresyon ölçeği ile medeni durum arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişki saptandı. Bekar bakım verenlerde hafif depresif belirtiler görülme oranı daha yüksekti(p=0,037). Hastaya bakım verme süresi ile PUKİ grupları arasında anlamlı fark saptandı (p=0,018). Aileden destek alma ile PUKİ grupları arasında anlamlı bir fark elde edildi(p=0,034). Aile desteği alanların, almayanlara göre BECK depresyon ölçeği puanı daha düşüktü (p=0,015). PUKİ ve BECK depresyon skorları arasında anlamlı fark saptandı (p=0,004). Depresyonu olmayan kişilerin %76,9’u, hafif depresif olanların %79,4’ü, orta düzey depresif belirtileri olanların %30’u, şiddetli depresif belirtileri olanların %75’i sağlıklı uyku kalitesine sahipti.

Conclusions:

Palyatif hastalarına bakım verenlerin, hafif düzeyde depresyon ve sınırda iyi uyku kalitesine sahip oldukları saptandı. Bakım verenlerin depresyon düzeyleri ile uyku kalitesinin birbirini etkilemektedir. Bakım verenlerin medeni durumunun, aile desteği almanın, cinsiyetin depresyon düzeyini, bakım verme süresi ve aile desteği almanın, depresyon ve uyku kalitesini etkilediği belirlendi.

#20