Ailelerin Çocukluk Çağı Aşılanmaları İle İlgili Bilgi, Tutum ve Davranışları

Esra Böcek Aker, Yusuf Çetin Doğaner, Ümit Aydoğan, Sema Nur Koç, Ahmet Bolat

Keywords: Aile, çocukluk çağı aşıları, bilgi, tutum, davranış

Aim:

Çalışmamızın amacı; ailelerin çocukluk çağı aşılanmaları ile ilgili bilgi düzeylerine etki eden faktörler ile aşılanmaya karşı tutum ve davranışlarını belirlemeye çalışmaktır.

Method:

Tanımlayıcı kesitsel desende planlanan çalışmaya Gülhane Eğitim ve Araştırma Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Kliniğine çocuğunun muayenesi için Ekim-Aralık 2018 tarihleri arasında başvuran 595 aile dahil edildi. Ailelere araştırmacılar tarafından hazırlanmış olan 31 soruluk anket formu uygulandı. Ailelere uygulanan anket formunun ilk 13 sorusu sosyodemografik bilgileri, sonraki 18 soru ise ailelerin aşılanma ile ilgili bilgi, tutum ve davranışlarını belirlemeye yönelik sorulardan oluşuyordu. Bilgi sorularına verilen her doğru yanıt için 1 puan, yanlış yanıtlar ve cevaplanamayan sorular için 0 puan verildi. Her bir katılımcı için toplam puan hesaplanarak, demografik veriler ile karşılaştırmaları yapıldı.

Results:

Çalışmaya katılan ailelerin çocuklarının yaş ortalaması 3,9±0,1 (0-17) yıl iken %48,2 (n=287)’si kızdı. Aile bireylerinin %77,1 (n=459)’i anne, %18,7 (n=111)’si baba, %4,2 (n=25)’si dede ve hala gibi çocuğun yakınlarından oluşmaktaydı. Çalışmaya katılan ailelerin %99’u çocuklarının aşılarını düzenli olarak yaptırdığını, bunların da %85,9 (n=511)’u çocuklarının aşılarını bağlı bulundukları Aile Sağlığı Merkezlerinde yaptırdığını belirtmişlerdir. Aileler aşı ile ilgili bilgilerini en çok ebe/hemşireler (%57,8) ve doktorlardan (%47,2) aldıklarını ifade etmişlerdir. Çok değişkenli regresyon analizi sonucuna göre; katılımcıların bilgi düzeyi ile çocuk yaşı (β=-0,116; p=0,024), ailenin toplam gelir düzeyi (β=0,152; p=0,002), anne eğitim düzeyi (β=0,128; p=0,014), annenin çalışma durumu (β=0,132; p=0,006), çocukta kronik hastalık varlığı (β=0,114; p=0,002), katılımcıların grip aşısı yaptırma durumları (β=0,111; p=0,004) arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki saptandı.

Conclusions:

Birinci basamak sağlık hizmetleri, çocukluk çağı aşılanmaları konusunda en çok tercih edilen merkezlerdir. Geleceğimiz olan çocukların sağlıklı bir şekilde büyüme ve gelişmelerinin sağlanması ve koruyucu hekimlik açısından ailelerin çocukluk çağı aşılanmaları konusunda bilgi düzeyleri hayati öneme haizdir. Bu nedenle, birinci basamak sağlık hizmet sunumunda önemli rol üstlenen aile sağlığı merkezinde görevli sağlık çalışanlarına önemli görevler düşmektedir.

#9