Aile Hekimliği Asistanlarının Talasemi Hakkındaki Bilgi Tutum ve Davranışları

Büşra Bağcı, Yıldız İpek

Keywords: Talasemi

Aim:

Talasemiler, otozomal resesif geçiş gösteren, hemoglobin zincirlerinin birinin veya birkaçının hasarlı sentezi sonucu gelişen hipokrom mikrositer anemi ile karakterize heterojen bir grup hastalıktır. Dünya nüfusunun %3’ü beta talasemi taşıyıcısıdır. Türkiye’de yaklaşık 1.300.000 beta talasemi taşıyıcı ve 4000 civarında beta talasemi hastası vardır. Ülkemizde 2002'den beri talasemi taraması yapılmakta ve hemoglobin elektroforezleri değerlendirilmektedir. Bu nedenle bu çalışma ile Aile Hekimliği asistanlarının talasemi hakkında bilgi, tutum ve davranışlarını inceledik.

Method:

Çalışma kesitsel niteliktedir. Çalışmaya Ocak ayında İstanbul’da Aile Hekimliği uzmanlık eğitimi ve Sözleşmeli Aile Hekimliği uzmanlık eğitimi alan asistan hekimlerden çalışmaya katılmayı kabul eden 115 hekim dahil edildi. Literatür incelemesinden elde edilen bilgilere göre oluşturulmuş, katılımcıların sosyodemografik özellikleri ve talasemi hakkındaki bilgi düzeylerini değerlendiren 17 sorudan oluşan anket formu oluşturuldu. Katılımcılara internet üzerinden anket yapıldı. Tanımlayıcı istatistikler, kategorik değişkenler için sayı ve yüzde, sayısal değişkenler için ortalama, standart sapma, minimum, maksimum olarak verilecektir. İstatistiksel anlamlılık seviyesi p<0,05 olarak kabul edildi.

Results:

Çalışmaya katılan 115 aile hekimliği asistanının yaş ortalaması 30,16±5,52 (min=24, max=52) idi. Katılan hekimlerin %64.3 (n=74)’ü kadın, %35.7 (n=41)’si erkek idi. Sözleşmeli aile hekimliği uzmanlık öğrencisi oranı %25,2 (n:29) idi. Hematoloji rotasyonu yapan asistan hekimlerin %75 (n=6)’i, hematoloji rotasyon yapmayan asistan hekimlerin %61,7 (n=66)’si talasemi hakkında yeterli bilgiye sahip olduğunu düşünüyor.p:0.453. Aile hekimliği asistanlarının %65,1 (n=56)’i talasemi hakkında yeterli bilgiye sahip olduğunu düşünürken sözleşmeli aile hekimliği asistanlarının %55,2 (n=16)’si yeterli bilgiye sahip olduğunu düşünüyor.p:0.339. Talasemi hakkında nereden bilgi edindiniz sorusuna asistan hekimlerin %83,5 (n=96)’ i derslerden cevabını verdi. Talasemi kalıtsal geçişli, önlenebilir bir hastalıktır cümlesini doğru bulanlar %67,8 (n=78) idi. Beta talasemi taşıyıcılığına nasıl karar verilir sorusuna hekimlerin %86,1 (n=99)’i HbA2 düzeyindeki artış ile cevabını verdi.

Conclusions:

Talasemi ülkemizde ve dünyada sık görülen genetik geçişli önlenebilir hastalıktır. Özellikle evlilik öncesi tarama için başvurulan aile hekimlerinin bu konuda halkı bilinçlendirmesi maddi ve manevi açıdan büyük önem arz etmektedir.

#99