Yetişkin Bireylerde Sağlık Anksiyetesi Düzeyi İle Kişilik Özellikleri Arasındaki İlişkinin Değerlendirilmesi

Sernur Canbolat, Nazlı Hacıağaoğlu, Can Öner, Engin Ersin Şimşek

Keywords: Dışa dönüklük, Kişilik özellikleri, Nörotisizm, Psikotisizm, Sağlık anksiyetesi.

Aim:

Sağlık anksiyetesi herhangi bir bedensel rahatsızlığı olmamasına karşın kişinin ciddi bir hastalığı olduğunu düşünmesi olarak tanımlanır. Sağlık anksiyetesinin cinsiyet, bireyin kişilik tipi, yetiştirilme tarzı, geçmiş sağlık deneyimleri gibi birçok faktörle ilişkili olduğu gösterilmiştir. Bu çalışmada aile hekimliği polikliniğine başvuran erişkin bireylerde sağlık anksiyetesi düzeyinin belirlenmesi ve bireylerin kişilik özellikleri ile ilişkisinin incelenmesi
amaçlanmıştır.

Method:

Kesitsel desende yürütülen çalışmaya aile hekimliği polikliniğine Ocak 2022- Haziran 2022 tarihleri arasında başvuran 18 yaş üstü 400 katılımcı dahil edilmiştir. Katılımcılara araştırmaya özel olarak hazırlanan sosyodemografik özelliklerin sorgulandığı bir anket formu ile birlikte 18 maddeden oluşan Sağlık Anksiyetesi Ölçeği ve 24 maddeden oluşan Eysenck Kişilik Anketi uygulanmıştır.

Results:

Katılımcıların yaş ortalaması 35,5±13,2 yıl olup %64,0’ı kadın, %36,0’sı erkektir. Katılımcıların ortalama sağlık anksiyetesi puanı 15,5±9,0 olarak bulunmuştur. Sağlık anksiyetesi puanı ortalaması bekarlarda en yüksek iken evlilerde en düşük idi. Yaş ile sağlık anksiyetesi puanı arasında anlamlı negatif yönde bir korelasyon mevcuttu (r=-0,139; p=0,005). Kişilerin belirttikleri genel sağlık algısı ile ölçekten aldıkları sağlık anksiyetesi puanı ile arasında anlamlı bir ilişki olduğu görülmüştür (τ=-0,221; p=0,000). Sağlık anksiyetesi düzeyi ile nörotisizm arasında pozitif yönde, dışa dönüklük özelliği ile negatif yönde anlamlı bir ilişki bulunmuştur (r=0,410, p=0,000; r=-0,229, p=0,000).

Conclusions:

Sağlık anksiyetesi düzeyinin kişilik özelliklerinden nörotisizmle pozitif yönde anlamlı bir ilişkisi olduğu görülmüştür. Sağlık merkezine başvuran nörotisizm kişilik özelliğinde olan hastalarda sağlık anksiyetesi düzeyi yönünden dikkat edilmelidir. Birinci basamak sağlık hizmeti veren hekimlerin kişinin hastalık kaygısı riski altında olma durumunun farkına varıp bunu öngörme ve yönetme noktasında hastalık kaygısıyla ilişkili faktörleri bilmesi önemlidir. Bu yaklaşımın aşırı tetkik ve gereksiz iş yükünün azaltılmasında da faydalı olabileceği düşünülmektedir.

#82