Biyolojik Ajan Kullanan Hastaların Aile Sağlığı Merkezlerine Başvuruları ve Bilgilendirilme Durumları

Bilkay Serez Kaya

Keywords: biyolojik ajan, aile hekimliği, tüberküloz, enfeksiyon riski

Aim:

Biyolojik ajanlar otoimmün hastalıkların tedavisinde sıklıkla kullanılmaktadır. Bu tedavilerle ilişkili en önemli risk tüberküloz başta olmak üzere enfeksiyonlara eğilimdeki artıştır. Çalışmamızda Trakya Üniversitesi Göğüs Hastalıkları polikliniğine biyolojik ajan kullanım onamı için başvuran hastaların; Aile Sağlığı Merkezlerine başvurularını ve aile hekimleri tarafından biyolojik ajan kullanım durumlarının sorgulanmasını, immün supresyon ve enfeksiyona yatkınlıklarıyla ilgili bilgilendirilme durumlarını değerlendirmeyi amaçladık.

Method:

Çalışmamızda 2023 yılı ilk 4 ayı içerisinde polikliniğimize biyolojik ajan kullanım onamı için başvuran 696 hastanın demografik özellikleri, hastalıkları, aile sağlığı merkezlerine başvuruları ve başvuruları sırasında kullandıkları biyolojik ajan ile ilgili bilgilendirilme durumları anket formu aracılığıyla sorgulandı. Anketler poliklinik hekimi tarafından yüz yüze yapıldı. Elde edilen veriler SPSS 21 paket programı kullanılarak analiz edildi. Değerlendirme sonuçlarının tanımlayıcı istatistikleri; kategorik değişkenler için sayı ve yüzde olarak verildi.

Results:

Polikliniğimize başvuran ve biyolojik ajan kullanan 696 hastanın 310’u kadın (%44,5), 386’sı (%55,5) erkekti. Hastalar en sık romatoloji bölümünden gönderilmişti (%65,4). Biyolojik ajan kullanımını gerektiren en sık hastalık ankilozan spondilitti (%43,8). Hastaların 564’ü (%81) son bir yıl içerisinde aile sağlığı merkezine gitmişti. Son bir yıl içinde Aile Sağlığı Merkezine giden hastalar içerisinde en sık gidiş sebebi % 56,56 ile ilaç yazdırmak olarak saptandı. Hastaların % 62’sine aile hekimi tarafından biyolojik ajan kullanımı durumunun sorulduğu tespit edildi. Hastaların %47,87’sinin immün süpresyon durumlarıyla ilgili olarak bilgilendirildiği, %45,03’ünün tüberküloz ve diğer enfeksiyonlara karşı artan risk durumlarıyla ilgili olarak bilgilendirildiği saptandı.

Conclusions:

Aile sağlığı merkezlerinde biyolojik ajan kullanımının sorgulanması ve gerekli bilgilendirmenin yapılması immün suprese hastalarda farkındalığı arttıracaktır. Ülkemiz gibi tüberküloz prevalansının yüksek olduğu bölgelerde biyolojik ajanların risklerinin farkında olmak ve güvenli kullanımlarına katkı sağlamak aile hekimliği hizmetleri için önemli bir hedef olabilir.

#89