18-65 Yaş Arasındaki Kadınların Human Papilloma Virüs Aşısına Yönelik Bilgi Düzeylerinin Değerlendirilmesi: Aile Sağlığı Merkezli Bir Ön Çalışma

Derya Işiklar Özberk

Keywords: HPV aşısı, rahim ağzı kanseri, koruyucu hekimlik, kanserin erken teşhisi.

Aim:

Rahim ağzı kanseri, kadınlarda meme kanserinden sonra en sık görülen ikinci kanserdir. Ayrıca tarama testleri ile erken teşhis edilerek önlenebilen en önemli genital kanser türüdür. Bu çalışmada, kadınların HPV, HPV aşısı ve rahim ağzı kanseri hakkındaki bilgi düzeylerinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır.

Method:

Tanımlayıcı tipte bir ön çalışma olan bu araştırma yüz yüze görüşme tekniği ile Şubat 2023 ile Nisan 2023 tarihleri arasında aile sağlığı merkezine herhangi bir nedenle başvuran 18-65 yaş kadınlara uygulandı. Araştırmada toplamda 31 sorudan oluşan anket formunda; sosyodemografik özellikler (yaş, eğitim durumu, meslek, medeni durum, çocuk sayısı, sigara kullanımı), kronik hastalık varlığı ve kullandıkları aile planlaması yöntemi soruldu. Ayrıca HPV ve HPV aşısı ile ilgili bilgi soruları yer aldı. Antropometrik ölçümler (boy, kilo) kaydedildi. Verilerin değerlendirilmesinde istatistiksel analizler kullanıldı, p<0,05 olması istatistiksel olarak anlamlı kabul edildi.

Results:

Araştırmaya 160 kişi katıldı. Katılımcıların yaş ortalaması 38,05 ± 9,76 (min=19 -maks=65), %77,5’i (n=124) evli, %45,6’sı (n=73) üniversite mezunuydu. Ayrıca %41,3’ü (n=66) ev hanımı, %16,9’u (n=27) sağlık çalışanı idi. Katılımcıların %49,4’ü (n=79) ise HPV enfeksiyonunu bildiğini ifade etmekteydi. HPV enfeksiyonunun genital siğil nedeni olabileceğini bilenler %41,3 (n=66), genital kanser ile arasında ilişki olduğunu bilenler ise %44,4 (n=71) ve sıklıkla cinsel yolla bulaşabildiğini bilenler %55,6 (n=89) idi. Çalışmamıza dahil edilen kişilerin %53,1 (n=85)’i vajinal sürüntü testi yaptırdığını ve %3,8’i (n=6) testinin pozitif çıktığını ifade etti. Katılımcıların %2,5 (n=4) HPV aşısı yaptırmıştı, %24,4 (n=39)’ü aşının hem kadına hem de erkeğe yapılabilmekte olduğunu ve %21,9 (n=35)’u ise aşının devlet tarafından ücretsiz karşılanmıyor olduğunu bilmekteydi. HPV enfeksiyonunu bilme durumu, lise ve üstü eğitimli olanlarda (p<0,001) ve sağlık çalışanı olanlarda (p<0,001) istatistiksel olarak anlamlı yüksek saptandı.

Conclusions:

Çalışmamızda sağlık çalışanlarında HPV enfeksiyonu bilgi sahibi olma durumu daha fazla idi. Katılımcıların HPV aşısı ve aşı yaptırma konusunda ise tereddütleri vardı. HPV enfeksiyonu eğitimlerine daha fazla ağırlık verilmesi, toplum sağlığı açısından kanser erken teşhis ve önlemeye yarar sağlayacaktır.

#94