Sigara Bırakma Tedavi Yöntemlerinin Sigara Bırakma Başarısına Etkisi

Oznur Bayraktar Turker, Emine Zeynep Tuzcular Vural, Işık Gönenç

Keywords: sigara, sigara içmek, sigarayı bırakma, tütün, tütün kullanımı, nikotin, bilişsel davranışçı terapi, vareniklin, bupropion

Aim:

Bu çalışmada, sigara bırakma tedavi yöntemlerinin sigara bırakma başarısına etkisinin incelenmesi amaçlanmıştır.

Method:

Tanımlayıcı ve kesitsel türdeki çalışmamız Haydarpaşa Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi (HNHEAH) Klinik Araştırmalar Etik Kurulu onayı alınarak 15.03.2019 tarihinde başlatılmış; 15.06.2019 tarihinde sonlandırılmıştır. HNHEAH Sigara bırakma polikliniklerine ayaktan başvuran toplam 210 gönüllü hastadan psikiyatrik hastalığı olan, 2 yıldan az süredir sigara içen, 18 yaşından küçük ve 70 yaşından büyük olanlar çalışmanın dışında bırakılmıştır. Çalışmaya dahil olma kriterlerini sağlayan 181 hasta çalışmanın materyalini oluşturmuştur.
Hastalar tıp literatüründe sigara bırakma tedavisi olarak kabul gören nikotin replasman tedavisi (NRT), vareniklin tedavisi, bupropion tedavisi ve bilişsel davranışçı terapi tedavilerinden yalnız birini kullanacak şekilde 4 gruba ayırılmıştır. Takip edilen 3 ay sonunda tek nefes dahi sigara içmeyen olgular sigara bırakma tedavisinde “başarılı” kabul edilerek, sigara bırakma başarısına etki eden tedavi yöntemleri incelenmiştir.
İstatistiksel analizler için IBM SPSS Statistics 22 programı kullanılmıştır. Anlamlılık p<0.05 düzeyinde değerlendirilmiştir.

Results:

Çalışmamızda sigara bırakma başarı oranı NRT, vareniklin, bupropion ve bilişsel davranışçı terapi tedavileri için sırası ile; %77.4, %78.8, %42.9 ve %12.9 olarak tespit edilmiştir. %53 olarak tespit ettiğimiz sigara bırakma başarı oranının herhangi bir farmakolojik ilaç tedavisi kullananlarda %73,9 olduğu saptanmıştır.
Bilişsel davranışçı terapi alanların sigarayı bırakma başarısı, vareniklin, NRT ve bupropion kullananlardan istatistiksel olarak anlamlı düzeyde daha düşük saptanmıştır (p1:0.000; p2:0.000; p3:0.026; p<0.05).
Bupropion kullanan hastalarda sigarayı bırakma başarısının, Vareniklin ve NRT kullananlardan istatistiksel olarak anlamlı düzeyde daha düşük olduğu görülmüştür (p1:0.017; p2:0.020; p<0.05). Sigara bırakma başarısı açısından NRT ve vareniklin kullananlar arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmamıştır (p>0.05).
Farmakolojik ilaç kullananların sigarayı bırakma başarısı, psiko-sosyal destek alanlardan istatistiksel olarak anlamlı düzeyde daha yüksektir (p<0.05).

Conclusions:

Çalışmamızın sonuçlarına göre; farmakolojik tedavi sigara bırakma başarısını artırmaktadır ve bilişsel davranışçı terapiden daha etkilidir. NRT ve vareniklin tedavisi bupropion tedavisinden daha etkilidir fakat birbirine üstünlüğü bulunmamaktadır.

#5