Trakya Bölgesi’nde Yaş Tip Yaşa Bağlı Maküla Dejenerasyonu İlk Başvuru Verileri: Erken Teşhis Mümkün mü?

Abdulkadir Can Çınar, Ayça Küpeli Çınar, Hande Güçlü

Keywords: erken teşhis, trakya, yaşa bağlı maküla dejenerasyonu, yaş tip

Aim:

Bu çalışmada Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Göz Hastalıkları polikliniğinde yaş tip yaşa bağlı maküla dejenerasyonu (YBMD) tanısı alan hastaların epidemiyolojik özellikleri ve başvuru verileri incelenerek yaş tip YBMD’nin erken teşhisinin mümkün olup olmayacağının tartışılması amaçlanmaktadır.

Method:

Ekim 2020'den itibaren Eylül 2022'e kadar polikliniğimizde YBMD tanısı alan hastaların dosyaları retrospektif olarak incelenmiştir. Hastalarımızın başvuru verileri ve anamnezleri sorgulanmış olup hepsine tam oftalmolojik muayene yapılmış, optik koherens tomografi (OKT) ve fundus floresein anjiografi (FFA) çekilerek YBMD tanısı doğrulanmıştır. Bu tanıyı alan hastalarımızın epidemiyolojik bilgileri ve başvuru verileri değerlendirilmiştir.

Results:

Araştırılan sürede polikliniğimizde yaş tip YBMD tanısı alan toplam 338 hastanın 149’u kadın (%44,1), 189’u erkek (%55,9)’tir. Yaş ortalamaları 73,78±9,19’dur. Hastaların polikliniğimize başvuru nedenleri incelendiğinde 272 hastada görmede azalma (%80,5), 24 hastada metamorfopsi (%7,1) olduğu görülmüştür, insidental olarak tanı alan hastaların sayısı ise 42’dir (%12,4). Hastaların 3. Basamak olan fakülte polikliniğimize başvurularının 181 tanesi (%53,6) başka bir göz uzmanı tarafından yönlendirme, 157 tanesi ise (%46,4) direkt başvuru şeklindeydi. Dünya Sağlık Örgütü’nün belirlediği başvuru görme keskinlikleri sınıflamasına göre, 25 hastanın (%7,4) “normal görme”, 106 hastanın (%31,4) “normale yakın görme”, 58 hastanın (%17,2) “orta-az görme”, 63 hastanın (%18,6) “ileri-az görme”, 86 hastanın ise (%25,4) “körlük” düzeyinde başvurdukları tespit edilmiştir. İlk başvuruda ortalama görme keskinlikleri 0,28±0,26'dır.

Conclusions:

Gelişmiş ülkelerde 50 yaş üzerinde görme kayıplarının en önemli sebebi YBMD’dir ve yaş ilerledikçe görülme sıklığı artmaktadır ( >75 yaş %19,7). Hastalığın %15’ini yaş tip oluşturmaktadır ve Amsler testi ile taranan metamorfopsi ilk bulguları olabilmektedir. Beklenen yaşam süresinin artmasıyla 2040 yılında ~300 milyon kişide gelişeceği öngörülmektedir. Orta düzey YBMD bile yaşam kalitesini %40 oranında azaltmaktadır. Bu oran renal diyalize bağlı olmakla aynı düzeydedir. Global bir toplum sağlığı problemi olan YBMD için ülkemizde tarama programları önerilmemektedir ancak 1. Basamak hekimler ileri yaş hastaları değerlendirirken, artan yaşam süreleri ile ciddi morbiditeye sebep olan YBMD düşündürecek bulguları sorgulamaları faydalı olabilir.

#46