Aile Hekimliği Polikliniğine Başvuran 40 Yaş Ve Üzeri Bireylerde Sarkopeni Riski Ve İlişkili Faktörlerin Değerlendirilmesi

Irem Şenoymak, Memet Taşkın Egici

Keywords: Sarkopeni, malnütrisyon, kas kuvveti, kas kütlesi, aile hekimliği

Aim:

Sarkopeni kas gücü ve fonksiyonlarında kayıpla seyreden, önemli, önlenebilir bir sağlık sorunudur. Çalışmamızın amacı bireylerde dördüncü dekadla birlikte arttığı bilinen kas gücü kaybı yani sarkopeni riskiyle; beslenme durumları, sosyodemografik özellikleri, laboratuvar bulguları ve komorbiditelerin ilişkisini değerlendirmek; koruyucu hekimlik alanında farkındalığı arttırmaktır.

Method:

Kesitsel tanımlayıcı olarak tasarlanmış çalışmaya 29.09.2022 ile 30.11.2022 tarihleri arasında, SBÜ Haydarpaşa Numune EAH Aile Hekimliği Polikliniklerine başvuran, 40 yaş ve üzeri 213 kişi dahil edildi. Katılımcıların kas gücü ölçümleri için el kavrama dinamometresi, kas kütlesi ölçümü için antropometri; beslenme durumlarının belirlenmesinde ise MNA değerlendirmesi kullanıldı. Bireylerin sarkopeni riskleri EWGSOP2 algoritmasına göre belirlendi.

Results:

Çalışmaya 125’i kadın (%58,7) toplam 213 katılımcı dahil edildi. Çalışmamızda katılımcıların %15,5’inde (n=33) sarkopeni riski; %5,6’sında (n=12) sarkopeni ve %15,5’inde malnütrisyon riski saptandı. Bireylerin medeni durumları ve cinsiyetleriyle sarkopeni riskleri arasında ilişki saptanmazken; yaş arttıkça sarkopeni riskinin arttığı (p<0.001) ve bireylerin kas gücüyle yaşları arasında negatif korelasyon olduğu tespit edildi (r=-0,339, p<0,001).Sarkopeni riski altındaki katılımcılarda DM, KBH ve KVH/ASKH tanıları diğer katılımcılara göre daha yüksek (p=0,02; 0,015; <0,001) bulunurken; bu grupta hemoglobin değeri daha düşük (p=0,011), HbA1c değeri daha yüksek (p=0,031) saptandı. Sarkopeni riski olan bireylerde statin ve insülin grubu ilaç kullanımı daha yüksek bulundu (p<0,001, <0,001).Çalışmamızda sarkopeni riski olan ve olmayan hastaların nütrisyonel durumları arasında anlamlı istatistiksel fark tespit edilmedi (p=0,323); ancak katılımcıların handgrip gücü ile MNA puanları arasında pozitif yönlü korelasyon tespit edildi (r=0,301, p<0,001).

Conclusions:

Sarkopeni riski olan ve olmayan hastaların nütrisyonel durumları arasında fark saptanmadı ancak bireylerin MNA puanları ile kas güçleri arasında anlamlı pozitif korelasyon bulundu. Eğitim ve gelir düzeyi arttıkça katılımcıların MNA puanlarının ve kas güçlerinin arttığı görüldü. DM, KBH, ASKH/KVH tanılarından birine sahip olmanın artmış sarkopeni riskiyle ilişkisi saptandı. Birinci basamak sağlık hizmeti veren aile hekimlerinin sarkopeni ve malnütrisyon riskleri açısından dezavantajlı grupları bilmesi; uygun tarama, tespit ve takiplerini yapması geri dönüşsüz hasarlar oluşmadan morbidite ve mortalitenin önlenmesinde etkili olacaktır.

#9